Waarom stepped care niet werkt voor patiënten met chronische pijn
Het Netwerk Pijnrevalidatie Nederland (NPN) wil de zorg verbeteren voor mensen met chronische pijn. Deze zorg is nu niet optimaal. De patiënten ervaren een gebrek aan continuïteit en samenwerking. Ze worden voor hun gevoel van kastje naar de muur gestuurd. Dit is het gevolg van onvoldoende kennis over pijn bij veel zorgprofessionals en de manier waarop de zorg op dit moment georganiseerd is.
De huidige zorg is opgezet vanuit een dualistisch mensbeeld, waarin lichaam en geest zijn gescheiden. De zorg is daarom opgedeeld in biomedische zorg (met o.a. de ziekenhuizen met medische specialisaties) en de geestelijke gezondheidzorg (GGZ). Beiden zijn aparte werelden met eigen gebouwen, taal en cultuur. Niet geschikt daarom voor mensen met chronische pijn, waarbij lichamelijke en psychosociale factoren elkaar altijd beïnvloeden en bijdragen aan de ernst van de klachten. Deze mensen krijgen daarom nu niet de best mogelijke zorg.
Stepped care gaat uit van herstel en genezing
Het huidige uitgangspunt in de zorg is ‘stepped care’. Dit houdt in dat iemand met klachten eerst de meest eenvoudige en goedkoopste behandeling krijgt en als die niet succesvol is, wordt een zwaardere en duurdere behandeling ingezet. Het ‘stepped care’ principe gaat primair uit van herstel of genezing van een onderliggende aandoening of pathologische proces. De behandeling richt zich dan ook voornamelijk op het zoeken naar de biomedische oorzaak om daar een passende behandeling op toe te passen. In dit principe wordt dus geen rekening gehouden met psychosociale factoren die het herstel kunnen belemmeren of die bijdragen aan het in stand houden van klachten.
Verdwalen in het versnipperde zorglandschap
Het maar blijven aanhouden van de pijn heeft gevolgen voor het dagelijks functioneren en ook voor hoe iemand zich voelt of denkt. Het niet kunnen verklaren van de pijn zorgt ervoor dat iemand voorzichtiger met actief zijn, met alle gevolgen van dien. Ook kunnen in de loop van de tijd frustraties ontstaan als gevolg van niet-succesvolle behandelingen of verdriet door onbegrip uit de omgeving. Deze gevolgen maken de klachten complexer en vragen zo snel mogelijk om een bredere aanpak. De realiteit is echter, dat mensen met aanhoudende pijn eerst oneerbiedig gezegd rondgepompt worden in het biomedische circuit. En het aanbod aan niet-effectieve behandelingen om de pijn weg te nemen is groot en divers en dus is men wel een tijdje bezig. Mensen verdwalen dan ook in dit versnipperde en monodisciplinaire zorglandschap. En na het aanbieden van onnodige en onzinnige zorg, met soms zelfs meer pijn tot gevolg, krijgt men dan te horen: ‘u moet er maar mee leren leven’ of er wordt gesuggereerd dat het ‘tussen de oren zit’.
Is dan ‘matched care’ de oplossing voor mensen met aanhoudende pijn?
Bij ‘matched care’ wordt uitgegaan van het identificeren van factoren en gevolgen die het probleem mogelijk hebben veroorzaakt en ook die het in stand houden. Op basis van die inventarisatie kan dan een op maat gemaakte behandeling ingezet worden. Dit klinkt logisch maar is niet de huidige realiteit. Maar levert matched care geen overbehandeling op van op zich niet zo complexe klachten is de kritiek. Ja, dit zou kunnen, het goed analyseren van de factoren die bijdragen aan vergroot risico op chroniciteit, is lastig. Toch is het NPN van mening dat het een betere aanpak is voor mensen met pijn die chronisch is of dreigt te worden. Het sneller identificeren van mensen met een verhoogd risico op chroniciteit en het eerder inzetten op een behandeling gericht op verbeteren functioneren en het aanleren van zelfmanagement levert uiteindelijk winst op. Winst voor de persoon die pijn heeft door meer kwaliteit van leven, maar ook voor de behandelaar die meer tevredenheid over aanpak ervaart en voor de zorgverzekeraar en de maatschappij, want: minder onnodige kosten.
1e, 2e en 3e lijn verbinden
Uiteraard kan NPN niet op eigen houtje matched care ontwikkelen of inrichten. Daarvoor is samenwerking nodig. Daar richt NPN zich op, evenals op het met elkaar verbinden van de 1e, 2e en 3e lijn om samen een integrale aanpak te ontwikkelen en te implementeren. Een aanpak die recht doet aan mensen met chronische pijn. Samen kunnen we de drempels voor integrale zorg wegnemen. Samen kunnen we ervoor zorgen dat de juiste patiënt, de juiste zorg op de juiste plek krijgt. Daarvan zijn wij overtuigd. Meer weten, samenwerken, tips of opmerkingen? Laat het ons weten: info@npn.nu